Theo nhận định của Bộ Y tế, mức sinh tại Việt Nam liên tục giảm trong các năm gần đây, xuống dưới mức sinh thay thế (từ 2,11 con/phụ nữ năm 2021 còn 1,96 con/phụ nữ), và dự báo tiếp tục giảm nếu không can thiệp hiệu quả.
Đứng trước tình trạng này, Cục Dân số (Bộ Y tế) đã tham mưu Bộ Y tế trình Chính phủ hồ sơ đề nghị xây dựng luật Dân số và dự thảo luật Dân số, có đề xuất 03 nhóm chính sách lớn là: Duy trì mức sinh thay thế; giảm mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số.
Với chính sách duy trì mức sinh thay thế, dự thảo luật đề xuất quy định, mỗi cặp vợ chồng và cá nhân có quyền quyết định bình đẳng, tự nguyện trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.
Đáng chú ý, dự thảo luật cũng đề xuất cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản 07 tháng thay vì 06 tháng; tạo điều kiện cho phụ nữ sinh đủ 02 con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp được hỗ trợ thuê, mua nhà ở xã hội.
Trước đó, tại Hội nghị toàn quốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, về phía Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Bộ Xây dựng đề xuất đơn vị chủ trì ban hành, hướng dẫn về giá cho thuê nhà ở xã hội tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội thuộc phạm vi quản lý; thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Ngân hàng Chính sách xã hội chỉ đạo Ngân hàng Chính sách xã hội địa phương thực hiện cho vay ưu đãi từ nguồn vốn ngân sách trung ương đã được cấp để hộ gia đình, cá nhân mua, thuê mua nhà ở xã hội theo quy định; xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai cho khách hàng cá nhân vay mua, thuê mua nhà ở xã hội sau khi được ngân sách địa phương ủy thác cho vay.
