Từ ngày 1/7/2025, người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện chỉ cần đóng đủ 15 năm, thay vì 20 năm như trước đây, là đã có thể đủ điều kiện để nhận lương hưu hàng tháng.
Đây là một trong những nội dung nổi bật được quy định trong Luật BHXH sửa đổi năm 2024, đánh dấu bước ngoặt lớn trong chính sách an sinh xã hội của Việt Nam.
Giảm thời gian đóng, mở rộng quyền lợi
Theo quy định hiện hành, người lao động muốn được hưởng lương hưu bắt buộc phải đóng BHXH tối thiểu 20 năm. Tuy nhiên, Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) đã rút ngắn thời gian tham gia xuống còn 15 năm, áp dụng cho cả hai nhóm: người lao động thuộc diện BHXH bắt buộc và người tham gia BHXH tự nguyện.
Với quy định mới, người dân, đặc biệt là lao động tự do, nông dân, người buôn bán nhỏ..., chỉ cần đóng đủ 15 năm BHXH tự nguyện và đủ tuổi nghỉ hưu là có thể được hưởng lương hưu hằng tháng. Đây là tín hiệu tích cực giúp mở rộng diện bao phủ BHXH và tạo điều kiện để người dân có thu nhập ổn định khi về già.
Lương hưu được tính như thế nào?
Theo hướng dẫn của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, mức lương hưu được tính theo tỷ lệ % nhân với mức bình quân tiền lương hoặc thu nhập tháng đóng BHXH. Cụ thể:
Đối với nữ giới: Đóng đủ 15 năm sẽ hưởng mức 45%, sau đó mỗi năm đóng thêm được cộng 2%, tối đa là 75%.
Đối với nam giới:
Nếu đóng từ 15 đến dưới 20 năm: hưởng mức 40%, mỗi năm thêm 1%.
Nếu đóng từ 20 năm trở lên: hưởng 45%, sau đó mỗi năm thêm 2%, tối đa 75%.
Ví dụ, một người phụ nữ đóng BHXH tự nguyện 20 năm sẽ được hưởng lương hưu bằng 55% mức thu nhập tháng bình quân đóng bảo hiểm.
Được hưởng thêm BHYT và các chế độ kèm theo
Ngoài lương hưu hàng tháng, người hưởng lương hưu từ BHXH tự nguyện còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí, với mức hưởng lên tới 95% chi phí khám chữa bệnh. Trong trường hợp qua đời, thân nhân còn được nhận trợ cấp mai táng và tử tuất theo quy định của pháp luật.
Hướng đi linh hoạt cho người chưa đủ 15 năm
Đối với những người đã đến tuổi nghỉ hưu nhưng mới đóng được dưới 15 năm BHXH, luật cho phép:
Đóng bù một lần số năm còn thiếu (tối đa 5 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Hoặc, nếu không đủ điều kiện và không muốn đóng tiếp, có thể lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng thay vì lương hưu.
Quy định này tạo điều kiện linh hoạt, giúp người dân không bị “bỏ rơi” khi không đủ thời gian tham gia BHXH trước đây.
Đáng chú ý, Luật BHXH sửa đổi cũng khuyến khích và tạo nhiều ưu đãi cho người tham gia BHXH tự nguyện: hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm, giảm mức tối thiểu cần đóng, cho phép chọn mức đóng linh hoạt theo khả năng thu nhập của mỗi người.
Với chính sách mới, người dân có thể chủ động lên kế hoạch tài chính cho tuổi già, không còn lo lắng về việc không đủ thời gian tham gia để hưởng lương hưu như trước kia.
Lưu ý quan trọng:
Từ ngày 1/7/2025, nếu bạn đủ tuổi nghỉ hưu và đã đóng BHXH tự nguyện đủ 15 năm, bạn sẽ chính thức được hưởng lương hưu hàng tháng.
Để tránh bị gián đoạn quyền lợi, người dân cần theo dõi sát các hướng dẫn cụ thể từ cơ quan BHXH địa phương để biết cách đóng bù hoặc làm hồ sơ đúng thủ tục.
Việc rút ngắn thời gian tham gia BHXH từ 20 xuống 15 năm không chỉ mở rộng cơ hội tiếp cận an sinh xã hội, mà còn khuyến khích đông đảo người dân, nhất là lao động khu vực phi chính thức, tích cực tham gia BHXH tự nguyện, hướng tới mục tiêu “an sinh toàn dân” mà Chính phủ đang nỗ lực thực hiện.
