Cựu BTQP Esper: Bị sa thải vì 'dám đối đầu' với ông Trump, ra đi vẫn canh cánh nỗi lo về người kế nhiệm

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 9/11 vừa sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper và bổ nhiệm ông Christopher Miller, Giám đốc Trung tâm Chống khủng bố Quốc gia, lên làm Quyền Bộ trưởng Quốc phòng trong một quyết định "có hiệu lực ngay lập tức".

Động thái này diễn ra chỉ 2 ngày sau khi truyền thông xướng tên ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden là người chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, và có thể coi là một trong những dấu hiệu mới nhất cho thấy giai đoạn chuyển giao quyền lực cho tân chính quyền vào tháng 1/2021 sẽ rất hỗn loạn cả ở trong và ngoài nước, báo The Guardian (Anh) bình luận.

Trước khi bị sa thải, ông Esper đã từng đối đầu với Tổng thống Trump trong không ít vấn đề. Gần đây nhất là trong giai đoạn cao trào của các cuộc biểu tình thuộc phong trào Black Lives Matter, ông Esper đã giữ nguyên quan điểm rằng không có cơ sở pháp lý để triển khai binh sĩ Mỹ trấn áp người biểu tình.

Trong bức tâm thư cuối cùng gửi Tổng thống Trump, ông Esper viết: "Tôi phụng sự đất nước theo những quy định của Hiến pháp, vì vậy nên tôi chấp nhận quyết định thay thế người của ông". Sau đó vị cựu Bộ trưởng Quốc phòng đã lặng lẽ rời Lầu Năm Góc ngay trong ngày 9/11 mà không có màn "vỗ tay từ biệt" theo truyền thống của các nhân viên Bộ.

Ông Miller đến Lầu Năm Góc vào ngày 9/11 giữa những câu hỏi ngổn ngang về tính hợp pháp của việc bổ nhiệm ông vào vị trí này. Theo quy định của pháp luật, Thứ trưởng Quốc phòng David Norquist là người nên được bổ nhiệm vào vị trí của ông Esper. Hơn nữa, luật pháp Mỹ quy định Bộ trưởng Quốc phòng phải là người đã rời quân ngũ 7 năm, trong khi ông Miller - một cựu đặc nhiệm Mũ nồi Xanh - chỉ mới rời quân ngũ hơn 6 năm.

Mặc dù vậy, nếu được Quốc hội chấp thuận, thì các quy định này có thể được châm chước - như trường hợp của cựu Bộ trưởng James Mattis, một đại tướng thủy quân lục chiến về hưu.

Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã phản ứng gay gắt trước quyết định sa thải Bộ trưởng Quốc phòng của ông Trump: "Ông ta muốn tận dụng những ngày cuối cùng trong Nhà Trắng để gieo rắc sự hỗn loạn trong nền dân chủ của Mỹ và trên toàn thế giới".

"Tôi không phải là người chỉ biết gật đầu"

Trong cuộc phỏng vấn cuối cùng trên cương vị Bộ trưởng Quốc phòng, ông Esper đã chia sẻ rằng ông tự hào về những lần ông đối đầu với Tổng thống Trump, đồng thời cho biết ông lo ngại rằng người kế nhiệm ông sẽ là "một người chỉ biết gật đầu".

Theo cựu Bộ trưởng Quốc phòng, ông từng bị một số người gán cho biệt danh "Yesper" và chỉ trích rằng ông quá "nhún mình" trước ông Trump, tuy nhiên thực tế không phải như vậy.

"Các bạn đã bao giờ thấy tôi trên bục phát biểu và nói những lời đại loại như 'dưới sự lãnh đạo xuất sắc của người này, chúng tôi đã làm thế nọ, thế kia... hay chưa?" - ông Esper khẳng định rằng điều thực sự quan trọng với ông là thành công trong việc "bảo vệ thể chế và giữ vững sự chính trực của cá nhân tôi trong quá trình đó".

"Cuối cùng, như tôi đã nói trước đó - bạn phải lựa chọn cuộc chiến của mình. Tôi đã có thể đấu tranh vì bất cứ thứ gì, tôi có thể biến nó thành trận chiến lớn và sống chết với nó - Vì sao chứ? Ai sẽ tiếp quản công việc của tôi? Có thể sẽ là một người 'chỉ biết gật đầu' thực sự..."

Theo The Guardian, ông Esper có lẽ sẽ không phải là quan chức duy nhất trong lĩnh vực an ninh quốc gia bị "mất việc" trong giai đoạn này. Hãng tin CNN dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên cho biết ông Esper đã dự đoán rằng các giám đốc FBI và CIA - ông Christopher Wray và bà Gina Haspel - có thể là những cái tên tiếp theo trong danh sách sa thải của ông Trump.