Hiệp Hòa - Bắc Giang: Cần sớm di dời cơ sở sản xuất gây ô nhiễm ra khỏi khu dân cư
Từ giữa tháng 3/2019 cho đến nay, các hộ dân tại thôn Châu Lỗ, xã Mai Đình, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang đã làm đơn gửi rất nhiều nơi để kêu cứu về việc một cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.
Sau khi gửi đơn, các hộ dân cũng nhận được ý kiến phản hồi, phúc đáp; các cấp chính quyền của huyện Hiệp Hòa và tỉnh Bắc Giang cũng đến kiểm tra thực tế tại khu dân cư và hoạt động của Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng. Tuy nhiên, cho đến nay, cơ sở sản xuất này vẫn hoạt động bình thường, đồng nghĩa với việc gia đình anh Hà Viết Tuân, một trong những người dân đứng ra viết đơn kêu cứu và bà con xung quanh vẫn phải chịu cảnh “tra tấn” mỗi ngày vì mùi sơn nồng nặc, khói bụi ô nhiễm và tiếng ồn gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Gần đây nhất, vào sáng ngày 17/2/2020, các hộ dân ở giáp Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng tiếp tục phát hiện cơ sở này cho công nhân mang 05 bao chất thải xả ra môi trường. Người dân đã tiếp cận các bao chất thải này và nhận thấy, đó là các chất thải “lạ” màu đen sẫm, vón cục, có mùi hôi, hắc, rất khó ngửi. Nghi ngờ đây là chất thải độc hại, là cặn sơn và các hợp chất hóa học không được phép xả thẳng ra môi trường, nên người dân đã trích xuất camera để lưu lại bằng chứng về việc xả thải của công nhân Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng. Đồng thời cũng đã lưu lại mẫu chất thải “lạ” này, để yêu cầu cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu chất thải kiểm định, qua đó xác minh độ nguy hại của các hợp chất.
Trước hàng hoạt những hoang mang lo lắng về tình trạng ô nhiễm bụi sơn, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm môi trường sống đằng đẵng nhiều tháng chưa được giải quyết, nay lại thêm tình trạng những chất thải “lạ” nghi là chất thải nguy hại được xả trực tiếp ra môi trường, các hộ dân đã tìm đến báo để phản ánh những gì họ đang phải gánh chịu.
PV của báo đã vào cuộc, với mong muốn cùng với người dân bảo vệ môi trường sống trong lành. Đồng thời góp tiếng nói cần thiết giúp các cơ sở sản xuất ý thức được trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Khi tiếp cận những người dân, PV được các anh Hà Viết Tuân, Hà Viết Kính, Đàm Quang Thuận cho biết: “Chúng tôi rất hoang mang, không biết những bao chất thải này là gì, là cặn sơn, hay là hóa chất gì mà có màu sắc “lạ” và khối lượng thải lên tới 60-70kg? Chúng tôi vô cùng lo lắng vì xung quanh khu vực này, người dân vẫn dùng nước giếng khoan. Giả sử các chất lạ này là chất độc nguy hại, nếu mưa lớn xảy ra thì chất độc sẽ từ từ ngấm xuống đất, hòa vào đầu độc nguồn nước sạch của cả khu vực này, như vậy cuộc sống của chúng tôi đã bị đầu độc rồi?”.
“Chúng tôi đã nhiều lần cùng nhau viết đơn, có chữ ký của hơn 10 hộ dân ở đây, gửi đến các cấp xem xét, giải quyết việc Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng tiến hành sơn cả ngày lẫn đêm, vừa ồn vừa ngạt mùi sơn vừa bụi bặm, nhưng đều không có kết quả. Nay lại đến sự việc này nữa thì quả là “giọt nước tràn ly”, anh Hà Viết Tuân bức xúc.
Còn anh Hà Viết Kính cho biết rằng: "Đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất trong vấn đề ô nhiễm gây bức xúc người dân tại thôn Châu Lỗ, là những cháu nhỏ và người già. Hiện nay đã có nhiều người già và trẻ em trong khu vực này bị mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp, điều này khiến chúng tôi rất lo sợ cho sức khỏe của gia đình".
"Các con chúng tôi còn quá nhỏ, sự ô nhiễm này ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của cháu. Chúng tôi tha thiết khẩn cầu các cấp, ngành sớm hay muộn cũng phải giải quyết triệt để tình trạng này”, chị Nguyễn Thị Tươi bức xúc cho biết.
Để làm rõ câu hỏi: “Vì sao các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương huyện Hiệp Hòa và tỉnh Bắc Giang đã kiểm tra, nhưng tình trạng trên vẫn không chấm dứt, thậm chí đang có xu hướng diễn biến nghiêm trọng hơn?”; PV đã có cuộc trao đổi với ông Trần Mạnh Hùng - Phó Chánh Văn phòng huyện Hiệp Hòa và ông Vũ Quang Toản - Phó Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hiệp Hòa.
Tại buổi gặp gỡ này, PV được biết: Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng do ông Hà Viết Tưởng là người đại diện pháp luật, có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 20E80004641 do Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Hiệp Hòa cấp lần đầu ngày 15/6/2012; được đầu tư xây dựng tại thôn Châu Lỗ với diện tích xưởng gần 500 mét vuông. Cơ sở này tiến hành lắp ráp bếp gas các loại: 1.200 chiếc/năm; van điều áp bếp gas công nghiệp 30.000 cái/năm. Trong quá trình hoạt động, cơ sở có sử dụng sơn để phủ bóng bề mặt bếp gas và các linh kiện bếp gas, số lượng sử dụng 6 thùng sơn/tháng (khoảng 108kg/tháng).
Trước câu hỏi huyện Hiệp Hòa nhận định ra sao về sự việc người dân thôn Châu Lỗ tố cáo Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng gây ô nhiễm môi trường trong một thời gian dài mà vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Ông Vũ Quang Toản - Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hiệp Hòa nói rằng: “Về vấn đề này, huyện đã có Công văn số 2436/UBND-VP ngày 05/11/2019 trả lời các công dân thôn Châu Lỗ”. Ông Toản sau đó đã cử một cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường cung cấp cho PV Công văn số 2436/UBND-VP được ký bởi Phó Chủ tịch huyện Tạ Việt Hùng.
Theo nội dung Công văn số 2436/UBND-VP, liên quan đến mục “Kiểm tra tại cơ sở”, huyện Hiệp Hòa khẳng định: “Qua kiểm tra nhận thấy chủ cơ sở chưa ký hợp đồng chuyển giao chất thải nguy hại đối với các tổ chức, cá nhân có Giấy phép xử lý chất thải nguy hại hoặc Giấy phép quản lý chất thải nguy hại phù hợp được quy định tại Thông tư 36/2015/TT-BTNMT; đồng thời, chưa có hợp đồng thu gom, xử lý chất thải nguy hại”.
Câu hỏi đặt ra là: Phải chăng chưa có hợp đồng chuyển giao chất thải nguy hại và hợp đồng thu gom, xử lý chất thải nguy hại, nên Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng mới xả thẳng hàng chục kg chất thải nêu trên ra môi trường? Về vấn đề này, đề nghị các cơ quan chức năng tiến hành lấy mẫu chất thải tại 05 bao chất thải nêu trên; sau đó tiến hành kiểm định, đánh giá mức độ nguy hại của các hợp chất này làm cơ sở để xử lý sai phạm nếu có.
Hơn nữa, Công văn số 2436/UBND-VP cũng kết luận rằng: “… Cơ sở bố trí hệ thống phun nước làm mát mái, hệ thống phun sương trong xưởng sản xuất; cơ sở bố trí phòng sơn kín, khí thải được hút vào bể chứa, có hệ thống phun nước và tấm lọc bụi và khí trước khi thải ra bên ngoài môi trường…”. Với kết luận này, khí thải trong phòng sơn phải được xử lý, vậy nhưng phản ánh của người dân vẫn là “mùi sơn nồng nặc trong môi trường”, vậy phải chăng “có vấn đề” trong kết luận? Đề nghị các cơ quan chức năng của huyện Hiệp Hòa cần đánh giá lại toàn diện kết quả kiểm tra của cơ sở này một lần nữa, sao cho thật khách quan, đúng quy trình và đúng pháp luật.
Một điều nữa là trong Công văn số 2436/UBND-VP, UBND huyện Hiệp Hòa khẳng định đã tổ chức đoàn kiểm tra xuống cơ sở này vào ngày 29/8/2019 và sau đó kết luận “tất cả các thông số trong các mẫu phân tích đều có giá trị nằm trong giới hạn cho phép theo quy định”. Về nhận định này, người dân phản đối cho rằng chưa đúng với thực tế khách quan. Bởi theo họ, các cơ quan chức năng cần lấy mẫu phân tích ở nhiều thời điểm khác nhau. Họ cho biết trong giờ hành chính cơ sở này thường không xả thải nhiều. Khói bụi sơn mù mịt và tiếng ồn lớn thường xuất hiện trong thời gian từ 16 giờ đến 18 giờ hàng ngày.
Người dân cũng chia sẻ rằng, mỗi lần có đoàn công tác của huyện, tỉnh xuống kiểm tra thực tế, cơ sở này thường không hoạt động, hoặc dừng hoạt động cả ngày hôm trước. Do đó kết quả kiểm tra tại cơ sở chưa khách quan. Họ nghi ngờ “phải chăng có sự báo trước” cho chủ cơ sở? Người dân cũng đặt câu hỏi rằng “phải chăng có sự bao che từ một cá nhân nào đó, nên Cơ sở sản xuất, lắp ráp bếp gas Hà Tưởng mới ung dung hoạt động, không bị xử lý như hiện giờ?”.
Về vấn đề này, các hộ dân thôn Châu Lỗ khẳng định họ đang tiếp tục có đơn thư gửi các cấp chính quyền, “đề nghị di dời cơ sở sản xuất gây ô nhiễm ra khỏi khu dân cư”.
Qua phản ánh của người dân, thiết nghĩ ở bất kỳ đâu, tại bất kỳ cơ quan nào, trong quá trình thực thi nhiệm vụ, cán bộ, công chức phải luôn đặt mình trong hoàn cảnh của người dân bị ảnh hưởng để giải quyết. Chính vì vậy, báo đề nghị các cơ quan chức năng của huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang sớm giám sát, theo dõi, đi đến cùng từng sự việc mà người dân bức xúc, quan tâm, đến khi nào giải quyết xong mới thôi.
Cũng cần thấy rằng, các đơn vị thực hiện sản xuất kinh doanh, đầu tư kinh doanh tại địa bàn cơ sở là điều đáng ghi nhận, đáng biểu dương. Tuy nhiên, chủ trương của bất kỳ chính quyền nào cũng đều là không đánh đổi môi trường lấy sự phát triển kinh tế. Vì vậy, xin hãy để Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong một cán cân hợp lý, lợi ích các bên phải luôn hài hòa và gắn liền với việc bảo vệ môi trường.