Trường đại học mở ngành đào tạo đón đầu xu thế
Năm 2025, một số trường đại học đã công bố đề án tuyển sinh, trong đó có mở một số ngành đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội, đón đầu xu thế nhân lực mới trên toàn cầu.
Thêm các ngành học mới
Năm 2025, Trường đại học Y Hà Nội dự kiến mở thêm 2 ngành đào tạo mới là ngành Công tác xã hội và ngành Kỹ thuật hình ảnh y học.
Được biết, việc Trường Đại học Y Hà Nội mở ngành Công tác xã hội dựa trên nhu cầu hoạt động công tác xã hội tại các bệnh viện, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đang rất cần. Thu nhập của các ngành này cũng khá hấp dẫn. Đồng thời từ năm 2025, với nhu cầu nhân lực y tế chất lượng cao, dựa vào cơ sở hạ tầng và khả năng đáp ứng đào tạo của Trường Đại học Y Hà Nội, trường dự kiến tuyển sinh thêm ngành Kỹ thuật hình ảnh y học. Trước đây, trường tập trung đào tạo bác sĩ và trình độ sau đại học.
Năm 2025, nhiều trường đại học đồng loạt mở thêm các ngành mới liên quan đến công nghệ kỹ thuật, trí tuệ nhân tạo, luật,... để đáp ứng nhu cầu và thực tế của xã hội.
Đại học Kinh tế Quốc dân dự kiến tuyển sinh 73 mã ngành/chương trình với 89 chương trình đào tạo, trong đó, 2 ngành/chương trình mở mới: Quan hệ lao động và Luật thương mại quốc tế. Các phương thức tuyển sinh cơ bản được giữ ổn định, gồm: xét tuyển thẳng; xét tuyển theo kết quả điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 và xét tuyển kết hợp. Đối với phương thức xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp, về ngưỡng đầu vào trường dự kiến là 20 điểm, đã bao gồm điểm ưu tiên Trường
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh mở 6 ngành mới: Dinh dưỡng và Khoa học thực phẩm, Quản lý tài nguyên và môi trường (chuyên ngành Môi trường và Phát triển bền vững), Công nghệ tài chính, Quản trị kinh doanh, Vật lý kỹ thuật (định hướng Công nghệ bán dẫn và cảm biến, đo lường), Công nghệ truyền thông (Truyền thông số và Công nghệ đa phương tiện).
Tại phân hiệu Bình Phước, Nhà trường dự kiến đào tạo 12 ngành: Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử; Công nghệ kỹ thuật điều khiển và tự động hóa; Công nghệ kỹ thuật cơ khí; Quản lý xây dựng; Công nghệ kỹ thuật ô tô; Công nghệ thông tin; Quản lý công nghiệp; Kế toán; Thương mại điện tử; Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng; Kinh doanh quốc tế; Ngôn ngữ Anh. Những ngành này tập trung vào lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế của khu vực Đông Nam Bộ.
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) mở ngành Công nghệ giáo dục trong mùa tuyển sinh 2025. Dự kiến, trường tuyển 70 chỉ tiêu cho ngành học này. Đây là ngành học kết hợp giữa công nghệ và giáo dục, phù hợp với xu hướng đổi mới phương pháp giảng dạy trong thời đại số.
Bài toán chất lượng ngành học mới
Thời gian gần đây, những từ khóa như "công nghệ" hay "bán dẫn" được đề cập nhiều trong việc mở các ngành học mới. Theo GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, nguồn nhân lực là quan trọng nhất bởi con người là trung tâm, là chủ thể và là động lực phát triển. Đối với nguồn nhân sự phục vụ cho lĩnh vực công nghệ đang được đào tạo và ra trường mỗi năm tại 300 trường đại học và cao đẳng trong cả nước. Trong đó khoảng 35 trường có chương trình đào tạo hoặc chuyển đổi từ những nhóm ngành nghề liên quan đến bán dẫn và vi mạch, trong số đó, 11 trường có các chương trình đào tạo truyền thống sát với lĩnh vực bán dẫn và vi mạch này.
Đại học Quốc gia Hà Nội là đơn vị đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, với sứ mệnh thực hiện nghĩa vụ quốc gia, đang triển khai đào tạo khoảng 20 ngành đào tạo liên quan đến lĩnh vực bán dẫn như Điện tử viễn thông, Kỹ thuật điện tử, Kỹ thuật máy tính, Vật lý, Vật liệu điện tử, Vật lý vô tuyến và điện tử, Cơ điện tử, công nghệ thông tin…
Với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, kinh nghiệm thực hiện các đề tài dự án và kinh nghiệm hợp tác quốc tế, thực hiện đào tạo các khâu thiết kế, chế tạo, đóng gói, kiểm thử, phát triển ứng dụng trong chuỗi giá trị bán dẫn. Bên cạnh đào tạo, hoạt động nghiên cứu cũng rất được chú trọng.
Việt Nam có khoảng hơn 5000 kỹ sư thiết kế vi mạch. Nhân lực lĩnh vực bán dẫn toàn cầu ước tính khoảng hơn 2 triệu, và có nhu cầu bổ sung thêm hơn một triệu nhân lực vào năm 2030. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu đến 2030 Việt Nam cần đào tạo 50.000 nhân lực chất lượng cao ngành bán dẫn nên nhiều trường đại học trên cả nước đã vào cuộc, có kế hoạch xây dựng các chương trình đào tạo và mở rộng quy mô đào tạo và chỉ tiêu tuyển sinh các ngành, chuyên ngành liên quan đến lĩnh vực thiết kế vi mạch và bán dẫn trong thời gian tới.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Anh Dũng, một trong những nhiệm vụ quan trọng để triển khai thành công và nắm bắt cơ hội liên quan đến ngành công nghiệp bán dẫn chính là việc chuẩn bị nguồn nhân lực. Để làm được việc này thì ngành phải trông cậy vào các cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt là các cơ sở giáo dục đại học hàng đầu về đào tạo các ngành kỹ thuật công nghệ, trong đó có vi mạch bán dẫn.
Tuy nhiên, bài toán về chất lượng nguồn nhân lực vẫn luôn là đòi hỏi với các cơ sở giáo dục đại học và cần phải có chuẩn đào tạo phù hợp để Việt Nam có thể tham gia vào chuỗi cung ứng nhân lực toàn cầu.