Theo lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu, kể từ ngày 01/01/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ. Sau đó, cứ mỗi năm, tuổi nghỉ hưu lại tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam, cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ, cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Nhiều NLĐ bày tỏ lo lắng lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu quá dài, khi đủ tuổi thì thời gian hưởng lương hưu không còn nhiều. Một số người sợ nếu chẳng may mất sớm, họ sẽ thiệt thòi vì đã đóng BHXH trong thời gian dài.
Về vấn đề này, BHXH Việt Nam, tuổi thọ của người Việt Nam khá cao nên thời gian hưởng lương hưu rất dài. Theo thống kê của Bộ Y tế, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam trong năm 2023 là 74,5 tuổi. Bên cạnh đó, chế độ hưu trí đã được tính toán để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Cụ thể, người đang đóng BHXH, đang bảo lưu thời gian đóng và người đang hưởng lương hưu mà qua đời thì số tiền đã đóng BHXH không mất đi. Số tiền này được tính toán, chuyển thành các khoản trợ cấp dành cho thân nhân NLĐ với các chế độ sau: Trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hằng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần (chọn 01 trong 02).
- NLĐ đang hưởng lương hưu mà qua đời thì thân nhân được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức tham chiếu. Hiện mức tham chiếu bằng lương cơ sở, tức là trợ cấp mai táng bằng 23,4 triệu đồng.
- NLĐ đang hưởng lương hưu mà qua đời thì thân nhân của họ sẽ được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng (nếu đủ điều kiện). Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng và mức trợ cấp tuất hằng tháng được quy định chi tiết tại Điều 86 và Điều 87 Luật BHXH.
- Trong trường hợp thân nhân của người về hưu qua đời không thuộc diện được nhận trợ cấp tuất hằng tháng, hoặc thân nhân đủ điều kiện nhưng không muốn nhận trợ cấp hằng tháng thì họ sẽ được nhận trợ cấp tuất một lần. Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất một lần và mức trợ cấp tuất một lần được quy định tại Điều 88 và Điều 89 Luật BHXH.
Theo đó, đối với thân nhân của người đang tham gia BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH thì mức trợ cấp tuất một lần bằng mức trợ cấp tuất cho mỗi năm đóng BHXH nhân với số năm đóng BHXH. Cách tính mức trợ cấp tuất một lần trong trường hợp này giống với cách tính chế độ hưởng BHXH một lần.
Do đó, nếu rơi vào trường hợp này, thân nhân của NLĐ đã qua đời được nhận số tiền lớn hơn số tiền mà NLĐ nhận được nếu họ hưởng BHXH một lần (vì họ được nhận thêm trợ cấp mai táng). Đối với người đang hưởng lương hưu mà qua đời, mức hưởng trợ cấp tuất một lần được tính dựa trên thời gian mà họ đã hưởng lương hưu trước đó.
Nếu người đó qua đời trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì mức trợ cấp một lần bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng.
Như vậy, nếu thời gian hưởng lương hưu của người lao động càng ngắn thì số tiền trợ cấp tuất một lần mà thân nhân của họ được hưởng càng cao.
