Số ca chết não hiến mô, tạng tại nước ta đạt mức kỷ lục

Ngày 11/10, Hội thảo khoa học về hiến tặng mô, tạng tại Việt Nam lần thứ II diễn ra tại Học viện Quân y. Hội thảo do Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia tổ chức.

PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia cho biết, theo ghi nhận từ Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, số ca chết não hiến mô, tạng trong 9 tháng đầu năm nay lập con số ấn tượng với 25 ca (năm 2023 chỉ có 14 ca chết não hiến mô, tạng), góp phần làm tăng số tạng hiến từ người chết não đạt 87/829 bệnh nhân ghép. Đây cũng được coi là số kỷ lục của Việt Nam vì trước đây, tỷ lệ tạng hiến từ người chết não khoảng 5 - 6%.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Y tế, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam, thực tế tỷ lệ người chết não hiến tạng của Việt Nam vẫn nằm trong nhóm thấp nhất thế giới.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Tiến, có nhiều thách thức dẫn đến tình trạng này. Một trong những khó khăn trong vận động hiến tạng xuất phát từ quan niệm chết phải toàn thây của nhiều người Việt. Nhiều người vẫn chưa nhận thức được hiến tạng là văn hóa, trách nhiệm và từ bi với cộng đồng. Bên cạnh đó, nguồn chi trả từ bảo hiểm y tế cho ghép tạng tại Việt Nam vẫn còn khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 40% tổng chi phí.

Ông Đồng Văn Hệ cho biết, sau khi tìm hiểu rất nhiều tài liệu và kinh nghiệm của các nước, ông nhận thấy có 8 biện pháp chính được các "cường quốc" về ghép tạng từ người chết não áp dụng gồm: quan tâm hệ thống giáo dục để người dân ủng hộ hiến mô tạng; tăng cường hệ thống y tế; sự hỗ trợ từ hệ thống pháp lý; đưa hệ thống hiến mô tạng trở nên gần gũi; tăng cường tương tác với các gia đình; xây dựng niềm tin vào hệ thống y tế và hệ thống phân phối tạng; có sự hỗ trợ dành cho các gia đình hiến tạng; có nghiên cứu và đánh giá để cải tiến, nâng cao.

Từ đó, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia có 3 thay đổi rất quan trọng để nâng cao hiệu quả là: tập trung vào luật pháp và văn bản dưới luật, hệ thống y tế (hoạt động của các bệnh viện) và giáo dục cộng đồng.

Về đào tạo, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia tổ chức lớp đào tạo cơ bản điều phối viên hiến mô, tạng; đào tạo chấn đoán và hồi sức người cho chết não; đào tạo nâng cao điều phối viên hiến mô tạng; đào tạo điều phối viên ghép mô, tạng… Tham gia khóa đào tạo, học viên được nghe các báo cáo viên là bác sĩ chuyên ngành đến từ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Học viện Quân y, Bệnh viện 103, Bệnh viện 108 và các giảng viên tới từ Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm.

PGS.TS Đồng Văn Hệ nhấn mạnh, những khóa đào tạo trước đã mang lại những hiệu quả nhất định, bệnh nhân có dấu hiệu chết não tiềm năng được tiếp cận, số ca chết não gia đình đồng ý hiến tăng cao... Đặc biệt, qua khóa đào tạo của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia tại bệnh viện, tháng 4 năm 2024, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) là bệnh viện đầu tiên tuyến tỉnh lấy đa tạng từ người cho chết não.

Từ ngày 7 - 12/10, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia phối hợp với Hội Vận động hiến mô bộ phận cơ thể người Việt Nam, Hội Ghép tạng Việt Nam và Học viện Quân y lần đầu tiên tổ chức "Tuần lễ hiến ghép mô tạng Việt Nam 2024".

Với sự tham gia của các chuyên gia trong và ngoài nước, Tuần lễ bao gồm các khóa đào tạo về hiến và ghép tạng (CME); Hội nghị khoa học ghép tạng toàn quốc lần thứ IX và Hội thảo khoa học về hiến tặng mô, tạng tại Việt Nam lần thứ II.