Dự thảo Luật XLVPHC (sửa đổi) đã mở rộng phạm vi, lĩnh vực được áp dụng mức phạt tăng gấp đôi. Theo đó, tại Hà Nội và khu vực nội thành 5 thành phố trực thuộc trung ương, mức xử phạt có thể cao hơn đối với hành vi vi phạm trong các lĩnh vực: Giao thông đường bộ, bảo vệ môi trường, an ninh trật tự - an toàn xã hội, văn hóa, quảng cáo, đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy và an toàn thực phẩm. Mức phạt tối đa không được vượt quá hai lần so với quy định chung hiện hành.
Cho ý kiến về quy định này, Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) tán thành cần sự nghiêm minh và răn đe trong xử lý vi phạm hành chính, song việc tăng nặng cần được cân nhắc thận trọng và kỹ lưỡng. Hiệu quả xử lý vi phạm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, mức phạt chỉ là một trong số đó. Trong đó có công tác tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp luật; tính nghiêm minh, minh bạch trong thi hành, xử lý vi phạm và việc xử phạt phải kịp thời, đúng quy định, không có ngoại lệ, không có tiêu cực. Mức phạt phải dựa trên tiêu chí cụ thể rõ ràng.
Chính phủ cần căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế xã hội đất nước trong từng giai đoạn, nhất là thu nhập của người dân. Mức phạt cao quá khả năng chi trả của người dân, nhất là người lao động thu nhập thấp sẽ gây bức xúc, kéo theo hệ lụy người dân trốn tránh, chống đối hoặc nảy sinh tiêu cực trong quá trình xử lý.
Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ tính đến mức độ nguy hiểm, tính chất, hậu quả của từng hành vi làm căn cứ mức phạt. Hành vi nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội, tài sản nhà nước và nhân dân cần được xử lý nghiêm khắc. Ngược lại hành vi vi phạm lần đầu, lỗi vô ý, hậu quả không lớn nên xem xét hình thức xử lý phù hợp mang tính giáo dục, răn đe nhưng không gây gánh nặng lên người dân.
Ngoài ra, cũng cần tạo điều kiện cho người không có khả năng chấp hành xử phạt tiền ở mức quá cao so với thu nhập. Trong một số trường hợp, họ được thay thế một phần mức phạt bằng hình thức khác như cảnh cáo, buộc khắc phục hậu quả, giáo dục tại cộng đồng, công khai vi phạm.
Dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính vào ngày 25/6.
