Theo thống kê từ Tòa án nhân dân tối cao, tỷ lệ ly hôn tại Việt Nam đang có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023 có 680.049 vụ kết hôn và 32.060 vụ ly hôn, tỷ lệ ly hôn chiếm khoảng 4,7% so với số vụ kết hôn. Thực tế, tỷ lệ ly hôn trên tổng số kết hôn ở Việt Nam năm 2020 là 25,1%, tiếp tục tăng dần đến 24,3% vào năm 2021; tỷ lệ ly hôn đạt hơn 40%, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Trong số các vụ ly hôn, khoảng 70% trường hợp phụ nữ phải chịu thiệt thòi về tài sản sau khi kết thúc cuộc hôn nhân.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do thiếu sự chuẩn bị về mặt pháp lý trước khi kết hôn, cũng như thiếu kiến thức về quyền lợi tài sản trong hôn nhân. Mặc dù Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 đã có những quy định về phân chia tài sản hợp lý, nhưng trong thực tế, không ít phụ nữ phải đối mặt với những bất công trong việc bảo vệ tài sản khi ly hôn, đặc biệt là khi không có thỏa thuận về chế độ tài sản trước khi kết hôn. Việc thiếu kiến thức pháp lý và không có sự chuẩn bị trước về tài sản có thể dẫn đến việc phụ nữ không được chia sẻ công bằng tài sản chung khi ly hôn.
Lời khuyên từ luật sư về bảo vệ quyền lợi.
Theo lời khuyên từ các chuyên gia pháp lý, có ba chiến lược quan trọng giúp phụ nữ bảo vệ tài sản trong hôn nhân:
1. Ký kết hợp đồng tiền hôn nhân: Đây là biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để đảm bảo quyền lợi tài sản trước khi kết hôn. Hợp đồng này có thể quy định rõ ràng việc phân chia tài sản trong trường hợp ly hôn, giúp tránh tranh chấp tài sản sau này.
2. Chứng minh tài sản riêng: Việc chứng minh tài sản riêng của mỗi người trước khi kết hôn là rất quan trọng. Tài sản riêng sẽ không bị chia khi ly hôn, và phụ nữ có thể yêu cầu bảo vệ tài sản này bằng các giấy tờ chứng minh sở hữu hợp pháp.
3. Thường xuyên cập nhật tài sản chung: Để tránh việc tài sản bị đánh giá sai lệch khi ly hôn, phụ nữ cần thường xuyên cập nhật tài sản chung trong suốt quá trình hôn nhân. Việc này giúp dễ dàng phân chia tài sản và bảo vệ quyền lợi một cách minh bạch.
Một số trường hợp thực tế.
(Tên nhân vật đã được thay đổi để đảm bảo quyền riêng tư)
Trường hợp 1: Chị Mai – một người phụ nữ tại TP. Hồ Chí Minh
Chị Mai đã kết hôn được 10 năm và có hai con. Trong suốt thời gian chung sống, chị và chồng xây dựng một căn nhà riêng và mở một doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau khi ly hôn, chị Mai nhận thấy rằng phần tài sản chị đóng góp trong việc xây dựng căn nhà và doanh nghiệp đã không được chia đều.
May mắn thay, chị Mai đã ký một hợp đồng tiền hôn nhân trước khi cưới. Hợp đồng này ghi rõ tài sản riêng của mỗi người, bao gồm phần tiền chị Mai đã đầu tư vào doanh nghiệp và nhà ở. Nhờ hợp đồng này, chị đã bảo vệ được quyền lợi và nhận được một phần tài sản hợp lý trong quá trình phân chia.
Trường hợp 2: Chị Lan – một người phụ nữ ở Hà Nội
Chị Lan là người duy nhất sở hữu một mảnh đất có giá trị lớn, mà chị đã mua trước khi kết hôn. Tuy nhiên, sau khi ly hôn, chị gặp khó khăn trong việc chứng minh quyền sở hữu mảnh đất đó, vì không có đầy đủ giấy tờ chứng minh tài sản riêng. Cuối cùng, chị Lan phải chia sẻ một phần tài sản cho chồng theo quyết định của Tòa án.
Qua hai trường hợp trên, có thể thấy rằng việc chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý trước khi kết hôn hoặc trong suốt quá trình hôn nhân là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi tài sản của mình.
