Viên nang Kovir chưa cấp phép đã được Bộ Y tế dùng để phòng, hỗ trợ điều trị COVID-19?
Tháng 6/2021, dù chưa được cấp phép nhưng sản phẩm Viên nang cứng Kovir vẫn có tên trong danh mục các thuốc cổ truyền và các sản phẩm y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị COVID-19 được ban hành kèm theo công văn của Bộ Y tế gửi các địa phương.
Thêm vào đó, trước khi trở thành một trong số các sản phẩm thuốc cổ truyền và sản phẩm từ dược liệu được sử dụng để phòng và hỗ trợ điều trị COVID-19 được nêu trong công văn số 5944/BYT-YDCT do Bộ Y tế ban hành, các sản phẩm Viên nang mềm Kovir và Viên nang cứng Kovir đã được Công ty Sao Thái Dương tăng giá một cách “chóng mặt”.
Được biết, tiền thân của sản phẩm Viên nang mềm Kovir trước đây vốn là sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ Kovir được Công ty CP Sao Thái Dương sản xuất và lưu hành trên thị trường từ năm 2017 – thời điểm chưa xuất hiện dịch bệnh COVID-19. Văn bản xác nhận công bố sản phẩm Kovir do Cục trưởng cục an toàn thực phẩm – Bộ Y tế ký ngày 31/7/2017.
Bẵng đi hai năm sau, khi dịch COVID -19 bùng phát trên thế giới và tại Việt Nam, sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Kovir của Công ty Sao Thái Dương bất ngờ được quảng cáo rầm rộ trên các trang mạng xã hội và trên thị trường như một loại "thần dược" với những công dụng "điều trị" và "diệt trừ virus". Thậm chí sản phẩm còn được quảng cáo "nổ" tới mức "khỏi ngay sau lần uống đầu tiên", “hiệu quả cao đối với các bệnh virus”, “hỗ trợ điều trị COVID-19”.
Ngày 14/9/2020, Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế (VFA) đã phát đi thông báo cảnh báo với thông tin quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe Kovir. Theo đó, trên một số phương tiện thông tin đại chúng và trang mạng xã hội có đưa thông tin sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Kovir của Công ty Cổ phần Sao Thái Dương có thể làm người tiêu dùng hiểu lầm sản phẩm trên có công dụng: hiệu quả cao đối với các bệnh Virus từ sau lần uống đầu tiên; hỗ trợ điều trị Covid-19. Cục An toàn thực phẩm khẳng định thông tin như vậy là không chính xác, không có loại thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe nào có công dụng dự phòng, điều trị hoặc hỗ trợ điều trị Covid -19. Cục An toàn thực phẩm đang phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông và các Bộ ngành để xác minh, xử lý theo quy định.
Thế nhưng, đến ngày 24/6/2021 Cục Quản lý Y dược cổ truyền – Bộ Y tế lại ban hành công văn số 648/YDCT-QLY gửi Sở Y tế tỉnh Bình Dương; Sở Y tế tỉnh Đồng Nai; Sở Y tế, Bệnh viện YHCT, Viện Y – Dược học dân tộc TP.HCM về việc sử dụng sản phẩm YHCT và hướng dẫn sử dụng một số thuốc, sản phẩm YHCT trong phòng, nâng cao sức khoẻ, hỗ trợ điều trị COVID-19.
Nội dung công văn số 648 nêu rõ: “Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền,, Bộ Y tế đề nghị các đơn vị căn cứ hướng dẫn sử dụng một số thuốc cổ truyền, sản phẩm y học cổ truyền trong phòng, hỗ trợ điều trị COVID-19 ban hành kèm theo công văn này để hướng dẫn, chỉ đạo sử dụng cho người bệnh nhiễm vi – rút SARS-CoV-2, đội ngũ y, bác sỹ tuyến đầu và đối tượng cách ly (F1)”.
Trong danh sách kèm theo, có các sản phẩm là viên nang Kovir (cứng và mềm) và Nobel tăng cường miễn dịch của Công ty CP Sao Thái Dương.
Quá trình tìm hiểu cho thấy, sản phẩm Viên nang cứng Kovir mới chỉ được Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế cấp Giấy chứng nhận công bố sản phẩm cách đây khoảng 1 tháng. Có một chi tiết rất ngạc nhiên, dù sản phẩm Viên nang cứng Kovir của Công ty CP Sao Thái Dương vào ngày 25/6/2021 mới được Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm số 5819/2021/ĐKSP.
Thế nhưng không hiểu vì ý do gì, mà trước đó 1 ngày, sản phẩm Viên nang cứng Kovir đã nằm trong danh mục Nhóm sản phẩm y học cổ truyền dùng trong phòng bệnh thuộc phần Hướng dẫn sử dụng một số thuốc cổ truyền và các sản phẩm y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị COVID-19, được ban hành kèm theo công văn số 648/YDCT-QLY ngày 24/6/2021 của Cục Quản lý Y dược cổ truyền – Bộ Y tế.
Đáng chú ý, ngày 17/7/2021, trên trang Facebook tích xanh có tên “Nguyen Thi Huong Lien” được cho là của người đồng sáng lập Sao Thái Dương có đăng tải bài viết với nội dung khẳng định: “Ngày 24/7/2021, Bộ Y tế đã chính thức có văn bản kèm danh mục 27 sản phẩm đông y vào tham gia hỗ trợ điều trị COVID-19”, trong đó nêu tên 6 sản phẩm của Công ty Sao Thái Dương. Sau đó Viên nang Kovir quả thật đã lọt vào danh mục.
Chưa dừng lại ở đó, ngày 24/7/2021, Bộ Y tế mới ban hành công văn số 5944/BYT-YDCT, thế nhưng trước đó đúng 5 ngày, Công ty CP Sao Thái Dương đã có văn bản thông báo điều chỉnh giá bán sản phẩm viên nang cứng Kovir là 1 triệu đồng/hộp 2 vỉ x 15 viên (văn bản này do ông Nguyễn Hữu Thắng – Tổng Giám đốc Công ty CP Sao Thái Dương ký ban hành vào ngày 19/7/2021).
Theo khảo sát, thời điểm trước khi có công văn 5944/BYT-YDCT, sản phẩm Kovir chỉ có giá dao động từ 90-100 nghìn đồng/1 hộp/ 45 viên nang mềm và 250 nghìn đồng/1 hộp 30 viên nang cứng. Tuy nhiên, hiện hai sản phẩm Viên nang mềm Kovir và Viên nang cứng Kovir được đẩy giá tăng chóng mặt. Trên trang saothaiduong.com.vn, sản phẩm Viên nang mềm Kovir đã tăng lên 250 nghìn đồng/1 hộp/45 viên. Còn sản phẩm Viên nang cứng Kovir từ 350 nghìn đồng/1 hộp hiện đã tăng giá lên tới 1 triệu đồng/1 hộp 30 viên.
Trong vai khách hàng, PV Ngày Nay đã gọi tới số điện thoại 18001799 của Công ty CP Sao Thái Dương để tìm hiểu về hai sản phẩm Viên nang mềm Kovir và Viên nang cứng Kovir. Qua điện thoại, tư vấn viên tên Dung cho biết: Sản phẩm Viên nang mềm Kovir và sản phẩm Viên nang cứng Kovir khác nhau về thành phần, vì vậy mà giá bán cũng có sự chênh lệch rất nhiều.
“Dòng viên nang mềm có giá 250 nghìn đồng/1 hộp/45 viên, được chiết xuất từ dịch chiết tỏi, sữa non bò và cao dược liệu tổng hợp từ bài thuốc Nhân Kiều Thang; sản phẩm giúp tăng cường miễn dịch, phòng và hỗ trợ điều trị bệnh lý do virus. Còn dòng viên nang cứng có giá 1 triệu đồng/1 hộp/30 viên, được chiết xuất từ cao dược liệu tổng hợp từ bài Nhân sâm bài độc tán; có tác dụng hỗ trợ tăng cường miễn dịch, phòng và hỗ trợ điều trị bệnh lý đường hô hấp do virus gây ra, trong đó có bệnh COVID-19”, nhân viên tư vấn cho biết.
Cũng theo người này, nếu bị những bệnh thông thường liên quan đến cảm lạnh thì dùng Viên nang mềm Kovir, sau 6-8h kể từ khi sử dụng sẽ thấy có tác dụng ngay. Còn nếu bị các bệnh lý đường hô hấp do virus gây ra thì dùng Viên nang cứng Kovir. Người này khẳng định, cứ dùng sản phẩm Kovir dù là viên nang mềm hay viên nang cứng thì đều có tác dụng phòng và hỗ trợ điều trị COVID-19. Nhân viên tư vấn tên Dung nhấn mạnh: “Nhưng nếu để nói về COVID-19 thì sử dụng sản phẩm Viên nang cứng Kovir sẽ hơn vì nó là bệnh lý đường hô hấp do virus mà. Viên nang cứng có tác dụng đối với COVID-19 nhiều hơn viên nang mềm”.
Sáng ngày 26/7, Bộ Y tế ban hành công văn số 5967/BYT-YDCT về việc thu hồi công văn số 5944/BYT-YDCT (được ban hành ngày 24/7) về tăng cường phòng, chống bệnh dịch bệnh COVID-19 bằng thuốc cổ truyền và sản phẩm từ dược liệu. Lý do khiến Bộ Y tế thu hồi công văn số 5944 là do "có một số nội dung chưa phù hợp".
Trước việc một sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ của một doanh nghiệp tư nhân dù chưa được cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm nhưng đã có tên trong danh mục một số thuốc cổ truyền và các sản phẩm y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị COVID-19, được ban hành kèm theo công văn của Cục Quản lý Y dược cổ truyền – Bộ Y tế gửi tới các địa phương; cũng như việc doanh nghiệp này đột ngột tăng giá chỉ 5 ngày trước khi công văn 5944/BYT-YDCT của Bộ Y tế ra đời đang làm dấy lên nhiều dấu hỏi lớn về tính minh bạch. Vụ việc này rất cần sự vào cuộc khẩn trương và kịp thời của các cơ quan chức năng có liên quan trong thời gian sớm nhất.