Nghiên cứu lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất

Theo đó, tại buổi làm việc, Cục trưởng Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai Mai Văn Phấn cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 5897/VPCP-NN ngày 02/8/2023 của Văn phòng Chính phủ về việc nghiên cứu thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất, Cục đã phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát các quan điểm chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, quy định của pháp luật có liên quan, rà soát tình hình thực hiện giao dịch quyền sử dụng đất và tài sản khác gắn liền với đất từ khi Luật Đất đai 2013 có hiệu lực đến nay… Qua đó, các cơ quan liên quan đã phân tích các hạn chế để đề xuất nghiên cứu thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất.

Nhiều đại biểu đề nghị thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất đặt ở cấp Văn phòng Đăng ký đất đai ở cấp tỉnh, cấp huyện và yêu cầu tất cả các giao dịch báo cáo về Bộ TN&MT thông qua cơ sở dữ liệu đất đai để Bộ theo dõi quản lý tập trung, thống nhất.

Các đại biểu cũng đề xuất phương án, thành lập sàn trên cơ sở sàn giao dịch bất động sản trong Luật Bất động sản nhưng thiết kế trong Luật là sàn phải do Nhà nước quản lý, không giao cho doanh nghiệp. Trong đó quy định rõ về giao dịch về quyền sử dụng đất phải qua sàn và về mặt tổ chức là của ngành xây dựng để không phát sinh tổ chức bộ máy

Về mặt nguyên tắc, sàn giao dịch phải liên thông với cơ sở dữ liệu đất đai, xây dựng. Đồng thời, các đại biểu đề xuất trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định về việc giao dịch đất đai phải qua sàn giao dịch.

Thứ trưởng Lê Minh Ngân yêu cầu Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai cần nghiên cứu đề xuất sàn giao dịch quyền sử dụng đất trên cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đảm bảo không phát sinh thủ tục và không tăng chi phí xã hội. Đồng thời, khẩn trương xây dựng các phương án thành lập sàn giao dịch Quyền sử dụng đất để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, cần đánh giá ưu điểm và nhược điểm của các phương pháp, đề xuất lựa chọn phương án của Bộ và kiến nghị hoàn thiện chính sách trong Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi để tạo hành lang pháp lý khi tổ chức triển khai thực hiện.

Bộ TN&MT đang phối hợp với Bộ Xây dựng nghiên cứu thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất để báo cáo Thủ tướng.

Việc lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất nhằm thể chế hóa Nghị quyết Hội nghị lần thứ V Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Điều này cũng nhằm giúp thị trường quyền sử dụng đất hoạt động công khai, minh bạch, lành mạnh, bền vững.

Trước đây, việc giao dịch bất động sản trên thị trường chủ yếu thông qua các công ty môi giới. Ở Việt Nam, các sàn tư nhân chủ yếu giao dịch các bất động sản hình thành trong tương lai, chưa có quyền sử dụng (căn hộ chung cư, nhà dự án), còn nhà thổ cư, quyền sử dụng đất vẫn chưa giao dịch qua sàn.

Theo Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), việc nghiên cứu thành lập sàn giao dịch quyền sử dụng đất là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, tác động tích cực tới thị trường.

Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ góp phần quản lý, giám sát một cách đầy đủ và trọn vẹn hơn thị trường bất động sản thay vì chỉ dừng lại ở sản phẩm nhà ở hình thành trong tương lai và đất nền dự án như hiện tại. Việc thành lập sàn cũng sẽ tránh tình trạng mua bán nhà trên giấy, hoạt động lừa đảo, thông tin sai sự thật.

Ngoài ra, khi triển khai sàn giao dịch quyền sử dụng đất, nếu được kết hợp cùng với sàn giao dịch bất động sản thì sẽ là nguồn cung cấp, cập nhật dữ liệu giao dịch, là cơ sở xây dựng dữ liệu, lập bản đồ giá đất trên toàn quốc.