Phương thức giao dịch thủ tục hành chính, dân sự khi bỏ sổ hộ khẩu

Theo khoản 3, Điều 38, Luật Cư trú 2020, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định cho đến hết ngày 31/12/2022. Sau thời gian này, sổ hộ khẩu giấy không còn giá trị sử dụng trong các thủ tục hành chính.

Theo Bộ Công an, hiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã vận hành thống nhất, người dân có thể khai thác thông tin cư trú trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công.

Từ 01/01/2023, cơ quan chức năng sẽ không yêu cầu người dân trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hoặc yêu cầu trong hồ sơ phải chứng thực các giấy tờ chứng minh thông tin cá nhân, thông tin nơi cư trú đã có trong cơ sở dữ liệu chuyên ngành được kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Sau khi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú bị thu hồi hoặc hết hiệu lực, người dân có thể sử dụng những phương thức sau khi thực hiện các thủ tục hành chính hay giao dịch dân sự:

Thứ nhất, người dân sử dụng CCCD gắn chip. Khi công dân xuất trình CCCD thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không được yêu cầu công dân xuất trình thêm giấy tờ khác chứng nhận các thông tin về căn cước công dân.

Thứ 2, công dân, cơ quan, tổ chức dùng thiết bị đọc mã QR hoặc chip điện tử trên CCCD gắn chip. Thiết bị được tích hợp với máy tính hoặc thiết bị di động để đọc các thông tin gồm: Số CCCD; số CMND 09 số; họ và tên; ngày sinh; giới tính; nơi thường trú; ngày cấp CCCD, vân tay...

Thứ 3, người dân tra cứu, khai thác thông tin cá nhân trực tuyến trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thay cho sổ hộ khẩu, sổ tạm trú tại trang web dân cư quốc gia theo địa chỉ dichvucong.dancuquocgia.gov.vn.

Thứ 4, cá nhân sử dụng ứng dụng VNeID cài đặt trên điện thoại di động. Ứng dụng này hiển thị các thông tin trên thiết bị điện tử để phục vụ giải quyết các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự. Đây là ứng dụng do Bộ Công an xây dựng, quản lý nên đảm bảo được tính bảo mật.

Để sử dụng VNeID thay sổ hộ khẩu, sổ tạm trú có hiệu quả cao, công dân cần đến cơ quan Công an đăng ký tài khoản định danh điện tử mức 2. Sau khi được kích hoạt ứng dụng này, công dân đăng nhập để thực hiện các dịch vụ công trực tuyến mà trước đây cần đến sổ hộ khẩu.

Thứ 5, công dân sử dụng giấy xác nhận thông tin về cư trú được ban hành kèm theo Thông tư số 56/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an. Để có giấy này, người dân đến cơ quan đăng ký cư trú trong cả nước để đề nghị cấp, hoặc gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua dịch vụ công trực tuyến khi cần thiết.

Thứ 6, công dân sử dụng thông báo số định danh cá nhân và thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Bộ Công an đã chỉ đạo cấp thông báo số định danh và thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cho 100% người chưa được cấp CCCD trên toàn quốc.

Sổ hộ khẩu ra đời tháng 06/1964 và trải qua nhiều lần bổ sung, điều chỉnh. Tháng 11/2014, Quốc hội khóa XIII ban hành Luật Căn cước công dân, là tiền đề cho công cụ quản lý dân cư thay cho sổ hộ khẩu. Đến tháng 11/2020, Quốc hội khóa XIV thông qua Luật Cư trú (sửa đổi), chính thức bỏ sổ hộ khẩu từ 01/01/2023.