“Vòi bạch tuộc” F88 - Bài 2: Thế giới Di động, Điện máy xanh bắt tay cho vay lãi nặng
Trong vai là người cần tiền gấp để xử lý công việc cá nhân, Phóng viên tìm đến các cửa hàng của F88 ở TP.HCM hỏi vay tiền, thực tế “vòi bạch tuộc” cho vay của F88 đã phủ sóng sang cả Thế giới Di động và Điện máy xanh.
Bắt tay cùng Thế giới Di động, Điện máy xanh
Vào năm 2021, F88 và Thế giới Di động, Điện máy xanh hợp tác cho vay tiền nhanh trong vòng 15 phút với hồ sơ, thủ tục đơn giản, chỉ cần cung cấp chứng minh thư/căn cước công dân, cà vẹt xe đứng tên khách hàng. Hiện nay, logo F88 đã được treo cố định tại nhiều cửa hàng của Thế giới Di động và Điện máy xanh để thể hiện mối quan hệ đối tác này.
Đầu giờ chiều một ngày cuối tháng 11/2022, Phóng viên trong vai người cần vay tiền ghé vào trung tâm Thế giới Di động lớn trên đường Nguyễn Thị Định (TP.Thủ Đức) để hỏi vay tiền F88. Nhân viên Thế giới Di động mời khách vào ghế ngồi, xin thông tin CMND/CCCD, cà vẹt xe để tạo lập hồ sơ trên hệ thống và thông báo:
“Anh có thể vay từ 2.000.000 đồng đến tối đa 19.500.000 đồng. Bây giờ anh muốn vay bao nhiêu? Em sẽ chụp xe up (tải) lên, họ (F88) nhìn xe anh rồi duyệt trong cái khoảng đó, chứ không phải chắc chắn được 19.500.000 đồng”.
Sau đó, nhân viên bắt đầu lên hợp đồng bằng các thông tin như: số điện thoại, địa chỉ nơi ở, công việc hiện tại, thu nhập hàng tháng, số điện thoại người thân, họ tên người thân, thông tin số tài khoản giải ngân, ảnh chân dung người vay, ảnh chụp xe và số máy số khung.
Chỉ trong khoảng một phút, hệ thống thẩm định hồ sơ gửi vào số điện thoại phóng viên một mã gồm 6 số. Phóng viên đọc, nhân viên nhập mã và đề nghị chờ nhận cuộc gọi.
- “Cái này là vay của F88 hay Thế giới di động?” – chúng tôi hỏi.
- “F88 là đối tác của bên em. Bên em làm hồ sơ xong thì F88 sẽ giải ngân cho anh. Thẩm định xong thì em sẽ in hồ sơ ra cho anh ký, còn liên kết sao thì em chỉ là nhân viên nên không biết nữa. Tất cả là bên F88 hết, bên em chỉ có nhiệm vụ chụp hồ sơ gửi lên, họ xem xét duyệt hay không thì em sẽ in hồ sơ ra”, nhân viên Thế giới Di động lý giải.
Sau khoảng 5 phút chờ đợi thì nhân viên này thông báo hệ thống F88 vừa phản hồi: “Khách hàng không có chứng minh thu nhập (tức bảng lương) thì cho vay 15.000.000 đồng”. Với mức vay này, sau 12 tháng, khách hàng phải trả hơn 22.950.000 đồng, trong đó tiền lời là hơn 7.650.000 đồng, cao hơn nhiều mức quy định 20% lãi suất cho vay/năm.
Từ chối vay, chúng tôi tiếp tục di chuyển sang một cửa hàng Điện máy xanh (thuộc Thế giới Di động) lớn ở khu vực Q.Bình Thạnh (TP.HCM). Nhân viên tại đây cũng yêu cầu thông tin và thực hiện những bước tương tự. Số tiền F88 thẩm định thông qua Điện máy xanh cũng tương tự như ở Thế giới Di động là 15.000.000 đồng, tiền lời là hơn 7.650.000 đồng, tương đương bên Thế giới di động.
Tất cả những cửa hàng F88, Thế giới Di động và Điện Máy Xanh chúng tôi ghé vào, thông tin nhân viên tư vấn đều thể hiện mức chênh lệch giữa tiền gốc và tiền lời rất cao, đều vượt quá quy định cho phép.
Theo quy định, mọi trường hợp cho vay bên ngoài hệ thống tổ chức tín dụng (tổ chức tín dụng do Ngân hàng Nhà nước quản lý), nếu có mức lãi suất vượt quá 20%/năm đều là bất hợp pháp. Khoản 1, Điều 468 về "Lãi suất", Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, lãi suất vay do các bên thỏa thuận, nhưng "không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác". Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá 20% thì "mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực".
“Chi phí vay” là tiền lời
Cùng lúc với chúng tôi, một vị khách vào cửa hàng F88 ở TP.Thủ Đức (khu vực Q.2 cũ) để chuộc lại cà vẹt xe máy đã cầm cố trước đó. Số tiền kỳ cuối người này phải trả là khoảng 2.000.000 đồng cả tiền gốc và lời.
Căn phòng rộng chừng 25m2 được chia làm đôi theo chiều ngang, ở giữa là bàn làm việc với nhiều vật dụng như máy tính, máy in... và tấm kính ngăn cách khách và nhân viên. Có ba nhân viên túc trực. Trên kệ phía ngoài, F88 để “bảng minh hoạ chi phí vay cà vẹt xe máy” gói vay 10.000.000 đồng kỳ hạn 12 tháng hệt như bảng tính toán và phương thức trả nợ của một công ty tài chính hay ngân hàng, chứ không giống như một công ty cầm đồ đơn thuần.
Ở phần lưu ý, F88 nêu rõ: “Bảng minh hoạ trên chỉ mang tính chất tham khảo, chưa bao gồm phí bảo hiểm đi kèm. Chi phí vay được tính trên dư nợ giảm dần. Phí phạt tất toán trước hạn là 5% trên nợ gốc còn lại tại thời điểm tất toán. Các loại phí bảo hiểm kèm khoản vay bao gồm: Bảo hiểm vật chất xe (Bảo Minh) – 200.000 đồng, Bảo hiểm thu nhập gia đình (Maplife) – 291.000 đồng”.
Sau khi xử lý cho khách hàng, nhân viên cửa hàng bắt đầu hỏi nhu cầu và tư vấn các gói vay tại F88 cho phóng viên (đang trong vai người đi vay).
- “Anh muốn vay bao nhiêu?” – nhân viên F88 hỏi?
- “20.000.000 đồng” - phóng viên trả lời.
- “Xe anh có chính chủ không? Anh có chạy xe ra không? Xe anh loại gì, đời năm bao nhiêu?”.
Nói rồi, nhân viên F88 đề nghị phóng viên cung cấp chứng minh nhân dân/căn cước công dân cùng cà vẹt xe máy chính chủ để kiểm tra thông tin và mở điện thoại truy cập vào hệ thống F88 để thẩm định. Sau vài phút nhập thông tin, nhân viên thông báo chỉ vay được 14.000.000 đồng và in ra một bảng thống kê các khoản tiền phải trả hằng tháng.
- “14.000.000 đồng hơi ít, không đủ anh xoay sở công việc, có thêm tiền được không em?”, phóng viên hỏi.
- “(Vài phút ngần ngừ) Tối đa chỉ được 14.200.000 đồng thôi anh. Anh đồng ý vay thì em lập hồ sơ”, nhân viên trả lời.
- “Vậy lãi suất là bao nhiêu ha em?”.
- “2.500 đồng/1.000.0000/ngày, anh”.
Lãi suất như nhân viên cung cấp tương đương 7,5%/tháng và 90%/năm. Trước đó một ngày, chúng tôi cũng được nhân viên tại hai cửa hàng F88 khác ở Q.Bình Thạnh tư vấn mức lãi vay tương tự.
Lấy lý do 14.200.000 đồng không đủ xoay sở, chúng tôi định từ chối thì nhân viên cửa hàng này đề nghị cầm thêm một xe máy nữa. “Xe không chính chủ vay được không em?”, chúng tôi hỏi và nhận lại cái lắc đầu từ nhân viên.
Nếu chỉ dừng lại ở việc tiếp cận thông tin tư vấn từ nhân viên thì những góc khuất của dịch vụ cho vay tiền F88 sẽ chưa được sáng tỏ. Vì thế, Phóng viên đồng ý thực hiện một khoản vay tại cửa hàng cầm đồ của Công ty Cổ phần Kinh doanh F88.