Cảnh báo viêm màng não nặng do vi khuẩn phế cầu ở trẻ

Bệnh nhi nhập viện sau kỳ nghỉ Tết, với bệnh cảnh khởi phát cấp tính trong 2 ngày, các triệu chứng nổi bật như sốt cao, đau đầu, nôn ói, kèm co gồng toàn thân và rối loạn tri giác diễn tiến nhanh.

Nhận thấy đây là một trường hợp nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương nặng, các bác sĩ khoa Nhiễm đã nhanh chóng xử trí cấp cứu, đặt nội khí quản thở máy cho bệnh nhi do tình trạng tri giác xấu dần, chụp CT Scan sọ não và tiến hành thủ thuật chọc dò thắt lưng lấy dịch não tủy làm xét nghiệm.

Kết quả dịch não tủy ghi nhận, số lượng tế bào bạch cầu trong dịch não tủy rất cao; đồng thời các chỉ số sinh hoá trong dịch não tủy cũng thay đổi điển hình của một ca viêm màng não do vi khuẩn. Qua các xét nghiệp, chụp PCR, kết quả dự đoán ban đầu là phế cầu, đây là nhóm vi khuẩn gây các bệnh cảnh viêm phổi, viêm màng não nặng rất thường gặp ở trẻ em.

Trong thời gian đầu điều trị, bệnh nhi sốt cao liên tục, bé được hạ sốt, truyền kháng sinh liều cao và nhiều chế phẩm thuốc đảm bảo quá trình điều trị tích cực cho bệnh nhi. Sau 1 tuần điều trị, tình trạng bệnh nhi cải thiện hơn khi giảm sốt, tri giác cải thiện. Các chỉ số xét nghiệm máu và dịch não tủy những lần sau đều cho kết quả khả quan, đáp ứng điều trị. Sau gần 3 tuần điều trị, bệnh nhi đã hồi phục hoàn toàn, tỉnh táo, ăn uống và vận động tốt.

ThS.BS Nguyễn Đình Qui, Phó Trưởng khoa Nhiễm của Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, viêm màng não là một dạng của nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương, có thể xảy ra ở tất cả các lứa tuổi và lứa tuổi nào cũng đều có nguy cơ bệnh nặng. Với trẻ em, bệnh chủ yếu là các ca riêng lẻ, xuất hiện quanh năm. Nguyên nhân chủ yếu do vi khuẩn như Haemophillus influenza nhóm B (HiB), não mô cầu, phế cầu, lao, Escheria coli (E.coli)… một số ít do virus, ký sinh trùng, nấm…

Theo các bác sĩ khoa Nhiễm, giám sát về tác nhân gây viêm màng não ở trẻ em dưới 5 tuổi ở miền Nam được thực hiện tại các bệnh viện nhi ghi nhận, phế cầu vẫn là tác nhân chiếm tỉ lệ hàng đầu. Viêm màng não do phế cầu là một bệnh cảnh nặng, có nhiều biến chứng và nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Bác sĩ Nguyễn Đình Quy khuyến cáo, để phòng ngừa bệnh viêm màng não do các tác nhân thường gặp, trẻ cần tiêm đầy đủ vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng và nên tiêm thêm vaccine ngừa phế cầu, ngừa não mô cầu; đồng thời phụ huynh cần tuân thủ vệ sinh tay thường xuyên, giữ môi trường sinh hoạt sạch sẽ, cho con trẻ ăn kỹ uống chín.

Khi thấy trẻ xuất hiện các biểu hiện sốt, quấy khóc nhiều (trẻ nhũ nhi); đau đầu nhiều (trẻ lớn, do đã biết kêu đau); nôn ói (đặc biệt là tính chất ói vọt); thóp phồng (trẻ nhũ nhi còn thóp) hoặc cổ gượng (trẻ lớn); các triệu chứng chuyển nặng liên quan đến thần kinh như co giật, yếu liệt, rối loạn tri giác (kích thích, li bì, hôn mê…) cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế ngay lập tức.