Bình Phước: Cần sớm làm rõ hành vi bảo kê hoạt động công chứng

Cụ thể, Công chứng viên Cao Bảo Châu đã thực hiện công chứng đối với Hợp đồng “Thuê quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất” số 3072 ngày 09/7/2019 và Hợp đồng “Thuê quyền sử dụng đất” số 3639 ngày 19/8/2019, với các vi phạm: (1) Đối tượng của hợp đồng không đúng với thực tế ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; (2) Không có đủ chữ ký của các bên tham gia giao dịch vào các trang của hợp đồng.

.
Hành vi công chứng hợp đồng có đối tượng, nội dung của hợp đồng không đúng với thực tế ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vi phạm quy định tại Khoản 5, Điều 40 Luật Công chứng; điểm e Khoản 3 Điều 14 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 12 Điều 1 Nghị định số 67/2015/NĐ-CP ngày 14/8/2015 của Chính phủ.

Hành vi công chứng không có đủ chữ ký của bên tham gia giao dịch vào các trang của hợp đồng đã vi phạm quy định tại Khoản 8, Điều 40 Luật Công chứng; điểm b, Khoản 2 Điều 14 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP ngày 24/9/2013 của Chính phủ đã được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 10 Điều 1 Nghị định số 67/2015/NĐ-CP ngày 14/8/2015 của Chính phủ.

Hợp đồng số 3072 ngày 09/7/2019 và hợp đồng số 3639 ngày 19/8/2019 đều có cùng chủ thể tham gia giao dịch và cùng đối tượng giao dịch hợp đồng. Trong thời gian ngắn, Công chứng viên Cao Bảo Châu vẫn lặp lại hành vi vi phạm, tự ý bỏ qua nguyên tắc quy trình nghiệp vụ khi hành nghề theo quy định của pháp luật.

Trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CP770214, số vào cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CS 06632 do Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bình Phước cấp ngày 28/01/2019: “Thửa đất số 9, tờ bản đồ số 64; địa chỉ Thôn 2, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước, diện tích 1.350,6 m2; mục đích sử dụng: đất ở tại nông thôn: 80 m2, đất trồng cây lâu năm 1.270,6 m2”.

Nhưng đến ngày 09/7/2019, Văn phòng công chứng Lê Nguyệt (Khu phố Hòa Đồng, thị trấn Đức Phong, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước), đã tiến hành công chứng hợp đồng mà bên thuê quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất là Văn phòng công chứng Danh Út, thì đối tượng giao dịch được thay đổi một cách ngoạn mục. Mặc dù đối tượng giao dịch hợp đồng là tài sản gắn liền với đất, Công chứng viên hóa thành nhà ảo thuật đại tài, biến không thành có.

Đối tượng giao dịch trong phút chốc đã trở thành: “Toàn bộ căn nhà riêng lẻ được xây dựng trên thửa đất nêu trên (nhà trống); với diện tích sử dụng 200 m2. Trong đó, diện tích văn phòng là 110 m2, sân để xe là 90 m2”. Kèm một chú thích cực kỳ ấn tượng: “chưa được cập nhật trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” (!?).

Và chỉ trong một thời gian rất ngắn, xuất hiện thêm Hợp đồng “Thuê quyền sử dụng đất” (không ghi ngày, tháng – được đính kèm lời chứng của Công chứng viên Cao Bảo Châu, Văn phòng công chứng Lê Nguyệt ghi lập ngày 19/8/2019, số 3639). với cùng chủ thể tham gia giao dịch như Hợp đồng “Thuê quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất” số 3072 ngày 09/7/2019.

Nhưng đối tượng giao dịch tiếp tục thay đổi ngoạn mục, chúng tôi trích nguyên văn nội dung tại Khoản 2 Điều 1 của Hợp đồng: “Diện tích bên B thuê quyền sử dụng đất của bên A là 210 m2. Trên phần diện tích thuê có một căn nhà, có kết cấu như sau: nhà cấp 4; kết cấu: tường, gạch, mái tôn; diện tích: 5,5 m x 22”. Nội dung như được nhấn mạnh bởi một chú thích khác: “chưa được chứng nhận quyền sở hữu. Câu hỏi được đặt ra: Từ khi nào, Công chứng viên được phép chứng nhận đối tượng giao dịch là nhà ở khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chưa công nhận quyền sở hữu hợp pháp? Chưa kể, căn nhà đó hay tài sản khác gắn liền với đất đã được Công chứng viên chứng nhận đó, có thật sự hiện hữu hay không? Rất cần được các cơ quan chức năng sớm vào cuộc điều tra, làm rõ.

Sự thật, hành vi công chứng cho một đối tượng giao dịch không đúng với thực tế và không có giấy tờ chứng minh về tài sản, mặc nhiên được xem đã vi phạm pháp luật và trái đạo đức xã hội. Hành vi vi phạm hành chính về lĩnh vực công chứng thể hiện cụ thể như sau:

Lần thứ nhất, Công chứng viên Cao Bảo Châu – Văn phòng công chứng Lê Nguyệt (Bù Đăng) đã ký chứng nhận Hợp đồng “Thuê quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất” số 3072 ngày 09/7/2019: Đối tượng của giao dịch hợp đồng là “nhà 200 m2”, không đúng với thực tế và không có giấy tờ chứng minh đã vi phạm Khoản 5 Điều 40 Luật Công chứng, Khoản 12 Điều 1 Nghị định số 67/2015/NĐ-CP ngày 14/8/2015 của Chính phủ; Các bên thuê quyền sử dụng đất không ký đủ vào từng trang của hợp đồng, vi phạm Khoản 8 Điều 40 Luật Công chứng, Khoản 10 Điều 1 Nghị định số 67/2015/NĐ-CP ngày 14/8/2015 của Chính phủ.

Không dừng lại ở đó, ngày 19/8/2019, Công chứng viên Cao Bảo Châu – Văn phòng công chứng Lê Nguyệt (Bù Đăng) vẫn tiếp tục ký chứng nhận cho Hợp đồng “Thuê quyền sử dụng đất” số 3639 ngày 19/8/2019 có cùng chủ thể tham gia giao dịch và cùng một đối tượng giao dịch nêu trên, nhưng thay đổi nội dung. Kết quả, công chức Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước đã “tuýt còi”: Đối tượng của giao dịch hợp đồng là nhà ở không đúng thực tế ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; các bên tham gia giao dịch hợp đồng không ký đủ vào từng trang của hợp đồng.

Chúng tôi hoàn toàn không tin rằng, nếu vai trò là “bên thuê” đúng nghĩa, ngoài nghiệp vụ công chứng còn có kinh nghiệm hành nghề luật sư từ trước đó mà Công chứng viên Danh Út lại “vô tình quên” việc ký đủ vào từng trang hợp đồng theo quy định. Và sự hoài nghi của chúng tôi hoàn toàn có cơ sở.

Trong “Biên bản làm việc” với đại diện Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước ngày 18/9/2019, Công chứng viên Danh Út đã thừa nhận sai phạm: “Bản thân tôi đứng danh nghĩa là Trưởng VPCC nhưng thực tế đang làm thuê cho ông Nguyễn Tuấn Cảnh (ông Cảnh đang là Thanh tra viên Sở Tư pháp). Tôi làm công chứng viên thuê cho ông Cảnh từ năm 2016… Do đó mới xảy ra các sự việc cụ thể như sau: Khoảng đầu tháng 7/2019, ông Cảnh chỉ đạo nhân viên soạn thảo “Hợp đồng thuê quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất” rồi đưa cho tôi ký bên thuê quyền sử dụng đất. Tôi không được xem các giấy tờ đất và cũng không biết thực địa thửa đất ra sao. Tôi ký tại VPCC Danh Út, sau đó nhân viên lấy đưa cho ông Cảnh. Hợp đồng này sau đó được công chứng tại VPCC Lê Nguyệt (số 3072 ngày 09/7/2019). Bây giờ xem lại hợp đồng thì tôi nhận thấy rõ đó là hợp đồng có nhiều nội dung không đúng thực tế, bị cắt xén thông tin. Trái quy định của pháp luật”.

Riêng cá nhân Công chứng viên Cao Bảo Châu – Văn phòng công chứng Lê Nguyệt (Bù Đăng), khi làm việc với công chức Sở Tư pháp ngày 24/9/2019, đã thừa nhận vi phạm và cam kết không tái phạm. Trước đó, ngay khi phát hiện vi phạm, ngày 08/8/2019, Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước đã ban hành văn bản số 661/STP-GD&BTTP thông báo rõ vi phạm này.

Và cũng trong cùng ngày 24/9/2019, giữ vai trò “ký thay” Trưởng Văn phòng công chứng Lê Nguyệt, Công chứng viên Cao Bảo Châu gửi văn bản số 78/CV-VPCC về việc giải trình Biên bản vi phạm hành chính số 01/BB-VPHC lập cùng ngày. Công chứng viên Cao Bảo Châu cho rằng, tại thời điểm lập biên bản, đã xuất trình hai hợp đồng hủy bỏ toàn bộ nội dung hai hợp đồng đã sai phạm nêu trên nhưng chưa được ghi nhận tại biên bản vi phạm hành chính.

Thực tế đã chứng minh: Ngày 27/7/2019, Văn phòng công chứng Danh Út đã tự ý chuyển trụ sở đến nơi khác trái pháp luật. Bản chất của các hợp đồng có liên quan do Công chứng viên Cao Bảo Châu chứng nhận nhằm qua mặt cơ quan quản lý Nhà nước. Có dấu hiệu câu kết để Văn phòng công chứng Danh Út tiếp tục hoạt động tại địa điểm mới trái quy định của Luật Công chứng. Đây chính là hành vi cố ý của các bên tham gia giao dịch và của công chứng viên. Công chứng viên Cao Bảo Châu cho rằng, sở dĩ tiếp tục vi phạm trong cùng một vụ việc đến hai lần là do chủ quan, bỏ qua quy trình nghiệp vụ là không chuẩn xác.

Đối với ý kiến cho rằng việc ký hai hợp đồng chưa có hiệu lực là sai vì các giao dịch hợp đồng đã được công chứng đều phát sinh hiệu lực thi hành. Thực tế, đã được các bên thi hành. Việc hủy các hợp đồng nêu trên chỉ là động tác che đậy vi phạm bằng thủ tục giấy tờ. Việc hủy hợp đồng không làm mất đi bản chất và hiệu lực xem xét xử lý hành chính đối với vi phạm hành chính đã xảy ra. Các bên tham gia giao dịch không thi hành nội dung hủy bỏ hợp đồng, đồng nghĩa với việc không khắc phục hậu quả như đã cam kết.

Còn nữa.